Regelmatig vragen wanhopige zieken ons advies over een of andere wonderbehandeling. Als het om echte kwakzalverij gaat, is het antwoord meestal zeer eenvoudig en duidelijk te geven, maar er bestaat ook nog een ander soort kwakzalvers, dat erin slaagt zich een aureool van wetenschap te verlenen.
Voor alle duidelijkheid nog even herinneren aan onze definitie van kwakzalverij: "het regelmatig verkopen of aanbevelen van behandelingen of producten waarvan de werking niet bewezen is".
Een ander aspect van illegaal tot crimineel gedrag is het uitvoeren van experimenten op mensen zonder dat aan de voorwaarden van de Europese en nationale richtlijnen werd voldaan. De voornaamste regels daarvan zijn dat elk experiment aan een ethische commissie moet worden voorgelegd en door deze goedgekeurd. De zieke moet volledig op de hoogte gebracht worden van het feit dat hij aan een experiment meedoet, moet de mogelijke gevaren ervan kennen en dan uitdrukkelijk zijn instemming geven om als proefkonijn te fungeren.
Zo werd ons gevraagd wat we dachten van een alternatief centrum voor kankerbehandeling in Keulen, het "Koelner Modell van Dr. Robert Gorter":http://www.koelner-modell.de/index.php?id=28
Het eerste wat opvalt, is de zeer commerciële en triomfantelijke manier waarop het centrum wordt voorgesteld. Ze kunnen blijkbaar heel veel; buiten kankerbehandelingen kan je bij hen ook terecht voor CVS (chronisch vermoeidheidssyndroom), AIDS, en zelfs voor verjongingskuren.
Ze beweren dat ze het beste van de normale kankerbehandelingen combineren met alternatieve behandelingen die allemaal degelijk bewezen of onderbouwd zijn: "All diese Therapien sind wissenschaftlich gut fundiert"
Welke alternatieve behandelingen bieden ze zoal aan tegen kanker: (februari 2005)
- * die Therapie mit Dendritischen Zellen,
* die Hyperthermie,
* Therapien mit Thymuspeptiden,
* mit Viscum album (Misteltherapie),
* mit Prokain-Bikarbonat Infusionen,
* die orthomolekulare Therapie,
* die Enzymtherapie,
* die Therapie zur Verbesserung der Darmschleimhaut und-flora,
* die individuelle Chemotherapie,
* oder die Ozontherapie.
Wat de warmtetherapie betreft, die is nog in het stadium van onderzoek, en er zijn aanduidingen dat ze in sommige gevallen echt zou kunnen helpen en dat de bijwerkingen niet ernstig zijn. Ze wordt dan wel gecombineerd met chemotherapie om de medicijnen beter in de tumor te laten doordringen. De warmte kan op verschillende manieren toegediend worden. Een methode is plaatselijke opwarming door een soort radar (vergelijk met een microgolf), maar er wordt nog gewerkt aan goede protocollen om de stralen te richten. Ook kan men een arm of been verwarmen door omleiding van de bloedsomloop over een warmtebron, en men probeert ook na te gaan wat het effect is van het opwarmen van het ganse lichaam.
Ik citeer de mening van een kankerspecialist van de universitaire kankerkliniek van Rotterdam die deze methode onderzoekt:
Dr. van der Zee van het Daniel den Hoed Centrum in Rotterdam, afdeling Hyperthermie.
" Wij werken met een totale lichaamsverwarming (hyperthermia) voor een periode van 6 tot 8 uur achter elkaar. Wat Gorter doet is verwarming voor een korte periode. Het is absoluut onduidelijk wat het effect van deze therapie is als hij slechts voor een veel kortere behandelingsduur wordt toegepast. Overigens is zowel voor de korte als de lange therapie nog volslagen onzeker wat het effect bij kanker is.…. Behandeling van de dendritische cellen kan een gunstig effect hebben op het immuunsysteem. Ook hier is evenwel niet zeker wat het effect bij kanker is….. Het nadeel van dr. Gorter is dat hij geen info geeft over zijn totale patiëntengroep. Hij meldt hooguit af en toe dat het met deze of gene individuele patiënt goed gaat, maar van de patiënten die het niet halen hoor je nooit iets. Dat maakt de uitkomst van zijn therapie totaal oncontroleerbaar…..In Duitsland zijn een aantal universiteitsklinieken bezig met een onderzoek naar totale lichaamshyperthermie voor mensen met kanker. De resultaten hiervan zijn tot op heden bedroevend."
Inmiddels kregen we op 9 maart 2005 van de Nederlandse kankerspecialiste Dr Van der Zee nog volgende precisering:
- "Door een behandeling met totale lichaamshyperthermie tot 39.5 - 40°C gedurende 6-8 uur kan het immuunsysteem van patienten opgepept worden. In hoeverre hiermee een effect op kanker verkregen wordt is op dit moment nog absoluut onduidelijk. Overigens is in een aantal Duitse universiteitsklinieken onderzoek gedaan naar totale lichaamshyperthermie tot een wat hogere temperatuur (41.8°C) in combinatie met chemotherapie. De resultaten daarvan zijn op dit moment nogal teleurstellend.
Ook behandeling met dendritische cellen kan het immuunsysteem activeren tegen kankercellen. Voorwaarde daarbij is wel dat de dendritische cellen op een speciale manier opgekweekt worden. Na behandeling met dendritische cellen is bij enkele tumorsoorten ook een verkleining van de tumor gezien. Er is echter nog veel onderzoek nodig voor duidelijk is welke patienten met deze behandeling geholpen kunnen worden.
Een van de problemen met dr. Gorter's behandeling is dat hij geen informatie geeft over zijn totale patientengroep. Hij meldt hooguit dat het met deze of gene individuele patiënt (die dan mogelijk ook op andere manieren behandeld is) goed gaat, maar wat je zou willen weten is of het dankzij zijn behandeling beter gaat met patienten dan dat het zonder zijn behandeling gegaan zou zijn. Daar is alleen met vergelijkend onderzoek achter te komen, en dat is niet gedaan met zijn therapie.
Overigens is toepassing van hyperthermie voor een aantal indicaties het stadium van onderzoek inmiddels voorbij! Voor cervixcarcinoom, melanoom en recidief mammacarcinoom na eerdere bestraling is lokale hyperthermie (in Nederland) deel van de reguliere behandeling, in combinatie met radiotherapie. Dit op basis van resultaten van gerandomiseerd klinisch onderzoek. Voor enkele andere indicaties wordt hyperthermie ook standaard toegepast, in combinatie met radiotherapie of chemotherapie, op basis van fase II onderzoek en matched control onderzoek of goed gedocumenteerde resultaten van dezelfde behandeling zonder hyperthermie."
Hooggeschoolde kwak
Eerlijke wetenschappers die een nieuwe behandeling uitproberen doen dat met het goedvinden van hun patiënten en na melding aan en toelating van een ethische commissie. Zij publiceren ook hun resultaten in ernstige tijdschriften, zodat de rest van de wereld van hun ervaring kan genieten of hun fouten niet herhalen. Het is maar de vraag of die Keulse kliniek zich aan die regels houdt. Het geeft eerder de indruk dat deze jongens zowat alles aanbieden als het maar verkoopt en het niet nauw nemen of het nu al dan niet enig bewijs is voor de werking. Aan wanhopige mensen is veel te verdienen.
De website bevat een slim allegaartje van ideeën uit wetenschappelijke en pseudo-wetenschappelijke bron. Dit zijn zomaar geen dwaallichten. Dit zijn verstandige en goed geschoolde mensen op de hoogte van de literatuur die wanhopige zielen bieden wat ze zoeken: het comfort van een diagnose en een overtuigend klinkende therapie. Het is daarom niet dom, wel sluw. Het kaartje met de kostprijs stond nergens, maar vermoedelijk wordt de portemonnee zeer holistisch benaderd.
Zoals dat gaat met ideeën, het is niet op voorhand uitgesloten dat er geen goede tussenzitten. Maar deze ideeën worden in klassieke wetenschap onderzocht, getoetst, en verworpen als ze vals blijken (99 keer) en verfijnd tot therapieën als ze goed blijken (een enkele keer). Hier mankeren echter klinische testen die aantonen dat het wat toevoegt aan de bestaande therapeutische keuzen.
Veronderstel dat de hier geëtaleerde ideeën werkzame elementen bevatten. Waarom zouden bekwame artsen die elementen niet overnemen? Omdat ze dom zijn, slecht of hun patiënt graag willen zien lijden?
Het is daarom niet heel gemakkelijk om een heel duidelijk antwoord te geven: dit is niet de doorzichtige domheid van alternatieve behandelaars, wel de doortrapte sluwheid van hooggeschoolde kwakzalvers. Patiënten dienen gewaarschuwd te worden dat dit allegaartje niet-getoetste therapieën bevat. Indien ze er veel geld voor moeten neertellen, is het waarschijnlijk dat ze worden afgezet door gieren die smullen van hun lijden.
De prijzen van al die behandelingen zijn niet zo min, alhoewel ze beweren dat het dank zij hun goede organisatie erg goedkoop is. De kans op enige terugbetaling door uw ziekenfonds is zo goed als uitgesloten.
Oordeel zelf:
Hyperthermie:
Een behandeling kost ongeveer EUR 365,00. Dwz, dat indien een patiënt 12 maal een hyperthermiebehandeling krijgt, de kosten ongeveer 12 x EUR 365 = EUR 4.200,00 zijn.
Dendritische cellen:
Een vaccinatie met dendritische cellen is EUR 3.060,00. Dwz, dat indien een patiënt zes maal een maal per maand een vaccinatie krijgt, de kosten ongeveer 6 x EUR 3.060 = EUR 18.360,00 zijn
Een bloedonderzoek komt op EUR 1050,00
De eigenaar en uitbater van dit centrum is een Dr Gorter, die zich professor noemt.
Zijn CV staat op de website.
In 1971 studeerde hij af als basisarts in Amsterdam en hij beweert dat hij direct daarna al drie specialiteiten verwerft : huisarts, kankerspecialist en tropische ziekten ("Anschliessend Spezialisation in Allgemeinmedizin, Onkologie und tropischer Medizin") en studeert tegelijk ook nog voor antroposofisch arts (1972-1973). Hij heeft zich in die periode dan ook nog bekwaamd in de acupunctuur en de kunsttherapie. In 1974 opent hij al een privé-huisartspraktijk en in 1975 een acupunctuurkliniek, daarna een centrum voor natuurgeneeskunde en dan een vegetarisch restaurant.
Van zijn website http://www.anthroposophic-health.com/ leren we ook nog dat hij bekwaam is in Traditionele Chinese Geneeskunde, homeopathie, Ayurvedische Geneeskunde, natuurgeneeskunde en phytotherapie (kruidengeneeskunde). Als we practici in deze alternatieve behandelingen mogen geloven vraagt elk daarvan op zich al vele jaren studie.
Dat in alle Europese landen een opleiding tot kankerspecialist alleen al een minstens zes jaar durende zware voltijdse specialisatie is maakt deze beweringen toch wel bijzonder sterk.
Hij mag zich professor noemen want volgens zijn eigen website geeft hij inderdaad les, zij het via internet (distant learning) en in de antroposofische geneeskunde, een alternatief systeem van behandeling waarvan de werking niet bewezen is.
Dat je bij hem dan ook nog terecht kunt voor chronische vermoeidheid en voor een verjongingskuur maakt nog meer indruk.
Het spreekwoord zegt: "Als het te goed klinkt om waar te zijn, dan is het meestal zo"
Prof Dr. Willem Betz - Vrije Universiteit Brussel
Dr Luc Bonneux van het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg
--------------------
Voetnoot: De antroposofische kankerbehandeling baseert zich vooral op het toedienen van Maretak = Viscum Album (Iscador). De werking hiervan is niet bewezen en kan gevaarlijk zijn. In de USA verbiedt de FDA het als behandeling. (http://www.uspharmacist.com/index.asp?s ... 8_1416.htm)